برخی منابع تاریخی 19 محرم را روز حرکت اهل بیت (علیهم السّلام) به سمت شام ذکر کردند و حرکت سرهای مطهر شهدا را روز 15 محرم دانسته اند. به طوری که پس از طی چند منزل کاروان اهل بیت حضرت سیدالشهدا (علیهم السّلام) و گروهی که سرهای مطهر را حمل می کردند به هم رسیدند.
محمد السماوی در صفحه 133 از کتاب ابصار العین نقل می کند: بانوان غیر هاشمی از یاران حضرت سیدالشهدا (علیه السّلام) که در کربلا اسیر شده بودند، در کوفه توسط خویشاوندان و نزدیکان خویش نزد ابن زیاد مورد شفاعت قرار گرفتند و آزاد شدند و تنها مخدرات هاشمی عازم شام گردیدند.
سيّد ابن طاووس از امام حضرت محمد باقر (عليه السّلام) روايت كرده است كه فرمود: پدرم حضرت امام زين العابدين (عليه السّلام) فرمودند: «چون ما را به نزد يزيد مى بردند، مرا بر شتر برهنه سوار كرده بودند و مخدرات اهل بيت نیز بر اشترهاى برهنه سوار بودند و در پشت سر من حرکت می کردند و سر پدر بزرگوار عالي قدرم بر سر نيزه بود و در پيش روى ما مى بردند و نيزه داران كافر دور ما را احاطه كرده بودند و هرگاه می دیدند که آب دیده هر يك از ما جارى است، نيزه بر سر ما مى كوبيدند.
با اين حال ما را داخل آن شهر شوم كردند. چون داخل آن شهر شديم ملعونى ندا كرد: اينها اسيران اهل بيت ملعونند.» (1)
ابن جوزی، ابن حبّان و دیگران نقل کرده اند: « هر كجا كه برای استراحت می ایستادند، صندوقی که سر مبارک حضرت امام حسین (علیه السلام) را در آن گذاشته بودند؛ باز می کردند و سر مبارک را بر روی نیزه می گذاشتند و تا حرکت و ادامه مسیر سر مبارک بر روی نیزه می ماند.» (2)
در کتاب کامل طبری درباره چگونگی بردن اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السّلام) به سوی شام نقل شده است: «[ابن زیاد] حضرت على زين العابدين و بانوان اهل بيت را [به شام] فرستاد و شمر ذى الجوشن و مخفر بن ثعلبه را بر سر ايشان مسلط كرد و غل گران بر گردن امام زين العابدين (عليه السّلام) نهاد؛ چنان كه دستهاى مباركش بر گردن بسته بود. امام در راه به حمد و ثناى خدا و تلاوت قرآن و استغفار مشغول بود و هرگز با هيچ كس سخن نگفت؛ الّا با اهل بيت. و ملعونهایی كه سر حسين (علیه السلام) را از كوفه بيرون آورده بودند، از قبايل عرب ترسان بودند كه غوغا كنند و سر را از ايشان بازستانند. پس راهى كه به عراق است، ترك كردند و به بیراهه مىرفتند؛ چون به نزديك قبيلهاى مىرسيدند، طلب علوفه می كردند و می گفتند كه چند سر خارجى داريم. (3)
لهوف و دیگر مقاتل نقل کرده اند که اهل بیت عصمت (علیهم السّلام) را به نحوی که اسرای کفار را به اسارت می برند به شام بردند. (4)
ابی مخنف در مقتل خود می نویسد: « ابن زیاد دستور داد که سر مبارک را به همراه اسیران کربلا بگردانند و آنان را به تمامی شهرها معرفی کنند.» (5)
چنان که از نقلهای بیان شده از مقاتل بر می آید هدف ابن زیاد (لعنه الله) و یزید ملعون خوار و خفیف کردن ذریه پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) بوده است. اهل بیت (علیهم السّلام) را چون اسرای کافر به شام بردند و آنها را خارجی و خارج از دین معرفی نمودند تا حق و حقیقت را خاموش نمایند. با گرداندن سر مبارک حضرت سید الشهدا (علیه السّلام) به همراه خاندان عصمت (علیهم السّلام) در شهرها سعی در خوار نمودن مقام بلند ایشان داشتند که نه تنها به هدف نرسیدند بلکه با سخنان ارزشمند اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السّلام) روشنگری لازم حاصل شد و فجایع عاشورا و اقدامات پس از آن تنها به منفورتر شدن دستگاه اموی در بین مردم انجامید.
پانوشتها
(1) موسوعة الامام الحسين (عليه السلام)، جلد 6، صفحه 188 - جلاء العيون، صفحه 728 - الإقبال، صفحه 583 - عنه: البحار، جلد 45، صفحه 154- العوالم، جلد 17، صفحه 413 - البهبهاني، الدّمعة السّاكبة، جلد 5، صفحه 78- 79 - الدّربندي، أسرار الشّهادة، صفحه496 - القمي، نفس المهموم، 384- 385 - المحمودي، العبرات، جلد 2، صفحه 269 - مثله المازندراني، معالي السبطين، 2/ 121
(2) سبط ابن الجوزي، تذكرة الخواصّ، صفحه 149 به نقل از موسوعة الامام الحسين (عليه السلام)، جلدششم، صفحه 187
ابن حبّان، الثّقات السّيرة النّبويّة، 2/ 311، السّيرة النّبويّة (ط بيروت)، صفحه 560 عنه: المحمودي، العبرات، 2/ 258 به نقل از موسوعة الامام الحسين (عليه السلام)، جلدششم، صفحه 184
(3) كامل بهايى، عماد الدين طبرى، جلد دوم، صفحه 291 به نقل از موسوعة الامام الحسين (عليه السلام)، جلد6، صفحه187
(4) موسوعة الامام الحسين (عليه السلام)، جلد ششم، صفحه 188- ابن طاووس، اللّهوف،ص171- عنه: المجلسي، البحار، ج 45، ص 124 - البحراني، العوالم، ج17، ص 425 - البهبهاني، الدّمعة السّاكبة، ج 5، ص62 - الدّربندي، أسرار الشّهادة، ص487 - المازندراني، معالي السّبطين، ج 2، صفحه 119 - الزّنجاني، وسيلة الدّارين،ص 367- مثله محمّد بن أبي طالب، تسلية المجالس، ج 2، ص 373
(5) مقتل أبي مخنف (المشهور)، صفحه110 به نقل از موسوعة الامام الحسين (عليه السلام)، جلد ششم، صفحه 190
اترك تعليق