واقعه سد الابواب

فضایل مولای متقیان امیرالمومنین علی(علیه السلام) بر دوستان و دشمنان حضرت پوشیده نیست و در طول تاریخ فضایل بیشماری را برای ایشان برشمرند. روز نهم ذی الحجه بنابر برخی منابع روایی و حدیثی روزی است که پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) به فرمان خدا دستور دادند تا تمام اصحاب دربهای منزل خود را که به مسجد باز می شد ببندند به جز درب منزل پیامبر (صلی الله علیه و آله) و درب خانه حضرت امیرالمومنین و حضرت زهرا (علیهما السلام) این قضیه به سد الابواب شهرت یافت که نشان دهنده طهارت جسمی و ذاتی حضرات معصومین (علیهم السلام) می باشد.

شافعى ابن مغازلى به هشت سند این اتفاق را چنین روايت كرده است، از جمله از «حذيفة بن‏ اسيد غفارى» گفت: چون پيامبر و ياران او وارد مدينه شدند، براى آنها خانه‏هائى نبود كه در آنها سكونت كنند و لذا در مسجد مى‏خوابيدند پيامبر به آنها فرمود: در مسجد نخوابيد زيرا كه ممكن است محتلم شويد پس از آن همان افرادى كه خانه نداشتند، در اطراف مسجد براى خود خانه ساختند و درهايش را رو به مسجد گذاشتند. (الطرائف،ص168)

بعد از این واقعه رفت و آمد تازه مسلمان شده ها به مسجد زیاد شد به گونه ای که مسجد برای آنها تنگ شده بود و خداوند به پیامبر امر فرمود: مسجد خود را تطهیر کن.

علامه مجلسی در جلاء العیون به واسطه شیخ طوسی این جریان را این گونه نقل می کند که امام حسن (علیه السلام) در رابطه با این جریان و باب فضیلت خاندان پیامبر این آیه را قرائت کردند:

«إِنَّما يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيراً» (33 احزاب)

چون آيه تطهير نازل شد، حضرت جمع كرد من را، برادرم، مادرم و پدرم را و در خانه امّ سلمه بود، ما چهار نفر را در زير عبا داخل كرد گفت: خداوندا اينها اهل بيت من هستند، اينها اهل عترت من هستند، پس برطرف كن از ايشان رجس را و پاك گردان ايشان را پاك گردانيدنى.

بعد از نزول اين آيه تا وقت وفات آن حضرت، هر روز در وقت صبح حضرت رسالت صلّى اللّه عليه و آله و سلّم به در خانه ما مى‏آمد و مى‏گفت: الصّلاة يرحمكم اللّه، اين آيه را مى‏خواند و مى‏رفت، و امر كرد (جلاء العيون، ص441/ عمدة عيون صحاح الأخبار في مناقب إمام الأبرار، النص، ص86)

سُدُّوا الْأَبْوَابَ الشَّارِعَةَ فِي الْمَسْجِدِ إِلَّا بَابَ عَلِيٍّ. (الأمالي، للصدوق،ص334)

آن حضرت فرمودند كه درهائى كه مردم به سوى مسجد گشوده‏اند ببندند به غير از در خانه علی.

هنگامی که اصحاب اعتراض کردند پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمودند:

إِنِّي وَ اللَّهِ مَا سَدَدْتُ شَيْئاً وَ لَا فَتَحْتُهُ وَ لَكِنِّي أُمِرْتُ بِشَيْ‏ءٍ فَاتَّبَعْتُهُ. (روضة الواعظين و بصيرة المتعظين (ط - القديمة)، ج‏1، ص 118/مناقب آل أبي طالب عليهم السلام (لابن شهرآشوب)، ج‏2، ص 191)

چون در اين باب با آن حضرت سخن گفتند، فرمود: من از پيش خود در شما را نبسته‏ام و در على را نگشوده‏ام وليكن من متابعت مى‏كنم آنچه را خدا به من وحى كرده است، خدا مرا امر كرده است كه آن درها را ببندم و در او را بگشايم.

علامه امینی در الغدیر آورده اند:

 وقتى رسول خدا (ص) فرمود؛ كه تمامى درهاى سمت مسجد بسته شود، حمزه در حالى كه قطيفه سرخى بر خود داشت و روى زمين كشيده مى‏شد و چشمانش بيرون زده بود و گريه مى‏كرد، نزد حضرت آمد.

پيامبر (ص) به او فرمود: من نه ترا بيرون كردم و نه او (على) را ساكن نمودم، بلكه خداوند او را ساكن كرد. (الغدیر،ج3،ص208)

منابع معتبر حدیثی شیعه و سنی چون ابن ابی الحدید معتزلی در شرح نهج البلاغه، شیخ صدوق در امالی، تفسیر البرهان ذیل آیه 12 و13 سوره مجادله و غیره این واقعه تاریخی را طرق مختلف بیان کرده اند اما نکته ای که در جمع بندی همه آنها به چشم می خورد شرح بیان فضیلت و عصمت خاندان علوی است که تنها امیرالمومنین(علیه السلام) می تواند در مسجد بماند و تنها خاندان اوست که درب خانه اش در مسجد نبوی باز می ماند و بی شک غرض اصلی رسول خدا از بستن دربها پاک کردن مسجد از پلیدی ها و دور ساختن مکروهات از آن بود و تنها حضرت علی(علیه السلام) که بسان جان پیامبر بودند از این امر مستثنی شدند.

منابع

نویسنده: الهه زارعین