وَ رَوَى لَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عُبْدُوسٍ النَّيْسَابُورِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ قُتَيْبَةَ عَنِ الْفَضْلِ بْنِ شَاذَانَ قَالَ سَمِعْتُ الرِّضَا (ع) يَقُولُ لَمَّا حُمِلَ رَأْسُ الْحُسَيْنِ (ع) إِلَى الشَّامِ أَمَرَ يَزِيدُ لَعَنَهُ اللَّهُ فَوُضِعَ وَ نُصِبَ عَلَيْهِ مَائِدَةٌ فَأَقْبَلَ هُوَ وَ أَصْحَابُهُ يَأْكُلُونَ وَ يَشْرَبُونَ الْفُقَّاعَ فَلَمَّا فَرَغُوا أَمَرَ بِالرَّأْسِ فَوُضِعَ فِي طَسْتٍ تَحْتَ سَرِيرَةٍ وَ بُسِطَ عَلَيْهِ رُقْعَةُ الشِّطْرَنْجِ وَ جَلَسَ يَزِيدُ لَعَنَهُ اللَّهُ يَلْعَبُ بِالشِّطْرَنْجِ وَ يَذْكُرُ الْحُسَيْنَ بْنَ عَلِيٍّ وَ أَبَاهُ وَ جَدَّهُ (ع) وَ يَسْتَهْزِئُ بِذِكْرِهِمْ فَمَتَى قَامَرَ صَاحِبَهُ تَنَاوَلَ الْفُقَّاعَ فَشَرِبَهُ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ثُمَّ صَبَّ فَضْلَتَهُ عَلَى مَا يَلِي الطَّسْتَ مِنَ الْأَرْضِ فَمَنْ كَانَ مِنْ شِيعَتِنَا فَلْيَتَوَرَّعْ عَنْ شُرْبِ الْفُقَّاعِ وَ اللَّعِبِ بِالشِّطْرَنْجِ وَ مَنْ نَظَرَ إِلَى الْفُقَّاعِ أَوْ إِلَى الشِّطْرَنْجِ فَلْيَذْكُرِ الْحُسَيْنَ ع وَ لْيَلْعَنْ يَزِيدَ وَ آلَ زِيَادٍ يَمْحُو اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِذَلِكَ ذُنُوبَهُ وَ لَوْ كَانَتْ بِعَدَدِ النُّجُومِ.
(من لايحضره الفقيه، ابن بابویه، جلد چهارم، صفحه 419)
و عبد الواحد بن محمّد بن عبدوس نيشابورىروایت کرد: علىّ بن محمد بن قتيبه، از فضل بن شاذان براى ما حكايت كرد كه گفت: از امام رضا (عليه السّلام) شنيدم كه ميفرمود: چون سر امام حسين (عليه السّلام) را به سوى شام بردند، يزيد (لعنه اللَّه علیه) فرمان داد تا آن را در محلّى نهادند و سفرهاى بر آن نصب كردند پس او و يارانش بدان سو آمدند و به خوردن طعام و نوشيدن فقّاع (آبجو) مشغول شدند و چون از كار خوردن و نوشيدن بپرداختند فرمان داد تا آن سر مطهّر را در طشتى زير تختش نهادند و رقعه شطرنجى به روى آن گستردند و يزيد (لعنه اللَّه علیه) بنشست و به بازى شطرنج و گفتگو از حسين بن علىّ و پدرش و جدّش (سلام اللَّه عليهم) و استهزاء به ذكر ايشان سرگرم شد و هر زمان كه در قمار از حريف خود ميبرد ظرف فقّاعى را ميگرفت و سه نوبت مينوشيد و آنگاه باقى مانده آن را در كنار طشت بر زمين ميريخت، پس هر كس كه از شيعيان ما باشد، ميبايد از نوشيدن فقّاع و بازى شطرنج خوددارى كند و هر كس كه به فقاع يا به شطرنج بنگرد ميبايد حسين (عليه السّلام) را به ياد آورد و يزيد و آل زياد را لعن كند كه خداوند عزّ و جلّ در برابر اين عمل گناهان او را اگر چه به شماره ستارگان باشد محو مي كند.
(من لا يحضره الفقيه، ترجمه على اكبر و محمد جواد غفارى، و صدر بلاغى، جلد ششم، صفحه: 379-380)
این روایت در کتاب المواعظ نیز این چنین آمده است:
فضل بن شاذان گويد: از حضرت رضا (عليه السّلام) شنيدم که فرمودند: هنگامى كه سر امام حسين (عليه السّلام) به طرف شام برده شد، يزيد كه خداوند او را لعنت كند و از رحمت خود محروم سازد فرمان داد سر را در جايى نصب كردند و در آن جا بساط شراب و قمار پهن ساختند، خود و يارانش نشستند و شراب نوشيدند، پس از اينكه از شراب فارغ شدند سر را در طشتى قرار داده در زير تخت خود گذاشت و روى تخت بساط شطرنج پهن كرد و مشغول شد و شروع كرد به استهزای امام حسين و پدر و جدش (عليهم السّلام) هر گاه به يكى از رفقايش كه مشغول قمار بود غالب مي شد فورا شراب را سر مي كشيد و سه جرعه از آن را مي خورد و بقيه را در آن طشتى كه سر امام حسين(عليه السّلام) قرار داشت مي ريخت، اينك شيعيان ما بايد از آشاميدن فقاع و بازى كردن شطرنج خود دارى نمايند و هر كس نظرش بر فقاع يا شطرنج افتاد بايد به ياد امام حسين باشد و يزيد را لعنت كند و هم چنين خاندان او و خاندان زياد را مورد لعنت قرار دهد، خداوند در برابر اين عمل گناهان او را مى آمرزد.
(كتاب المواعظ، ابن بابویه، ترجمه عطاردى، صفحه 131-132)
منابع
- من لايحضره الفقيه، ابن بابويه، محمد بن على، على اكبر غفارى، قم، دفتر انتشارات اسلامى، 1413 ق.
- ترجمه من لا يحضره الفقيه، ابن بابويه، محمد بن على، مترجم: على اكبر غفارى، محمدجواد غفارى، صدر بلاغى، محقق و مصحح: على اكبر غفارى، تهران، 1367 ش.
- كتاب المواعظ، ابن بابویه، ترجمه عطاردى، تهران، مرتضوی، بی تا
اترك تعليق