مناره العبد از مناره های قدیمی و متمایزی است که زینت بخش صحن شریف حسینی و در ضلع شمال شرقی آن قرار داشت. این مناره از بزرگترین مناره های موجود در آستانهای مقدس کربلا، نجف، کاظمیه و سامرا بود. ارتفاع اين مناره تقریبا چهل متر بود كه از نظر بلندی بناهای تاریخی، پس از منارۀ ملويه متوكل دومین مناره در عراق بود. تاريخ مناره العبد به سال767 هجری برمی گردد که خواجه مرجان امين الدين بن عبد اللَّه، حاكم بغداد، به دستور سلطان اویس الجلایری، دومین پادشاه از دودمان جلایریان (ایلکانیان) که پایتخت فرمانرواییش تبریز بود آن را بنا نهاد. مناره العبد با نقشهای بديع آن نشانه ای از هنر معماری و بنایی تاریخی بود به طوری که بسیاری از مستشرقان و گردشگرانی که کربلا را زیارت کردند، هنگام توصیف صحن شریف حسینی از این مناره یاد کرده اند؛ از جمله این افراد عبد العلی خان اديب الملك مراغه ای است که در سال 1273هـجری برابر با 1857 میلادی به کربلا سفر کرد و هنگامی که رابرت کلایو، نقاش انگلیسی در سال 1862میلادی از کربلا بازدید کرد و صحن شریف حسینی را ترسیم کرد نشانه های زیبایی در تابلوی مناره العبد وی آشکار بود. این مناره دارای نقشهای برجسته دایره ای شکل و دارای ستون شش ضلعی است. جان پیترز، رئیس هیأت کشف آثار قدیمی پنسیلوانیا در «نفر منطقه عفک» در سال 1890 میلادی به کربلا سفر کرد و مناره العبد را مزین به کاشی بدیع توصیف کرد. در اواخر سال 1354 هجری برابر با 1936 میلادی این مناره باستانی به بهانه انحراف و کجی به دستور یاسین الهاشمی، نخست وزیر وقت تخریب شد. اما در واقع علت این امر رویکرد فرقه گرایی مبغوضی است که الهاشمی آن زمان دنبال می کرد. لازم به ذکر است آنها در جریان تخریب مناره العبد به سکه های مسی قدیمی مربوط به دوران جلایری و صفوی دست یافتند که آنها را به «دار الآثار القدیمه» بغداد سپردند.
اترك تعليق