نیکی به پدر و مادر (بخش دوم)

توجه به مقام مادر و رنجی که برای فرزند تحمل کرده، زمینه ساز آشنایی با جایگاه رفیع مادر است، امام سجاد(ع) می فرمایند: حق مادرت این است که واقف باشی او تورا به گونه ای حمل کرد که هیچکس توان آن را ندارد و از ثمره قلب خود چیزی به توعطا کرد که هیچکسی به دیگری نمی دهد و تو را با همه اعضای بدن خود محافظت کرد و باکی نداشت که خود گرسنه باشد و به تو غذا دهد، یا تشنه باشد و تو را سیراب کند، یا خودش عریان باشد و تو را بپوشاند، یاخود در آفتاب باشد و تو را در سایه قرار دهد و برای تو از خوابش بگذرد و تو را از سرما و گرما حفظ کرد تا برای او باشی. بدان که توان شکر او را نداری جز به یاری خدا و توفیق او (الفقیه،ج2،ص621)

الویت حق مادر

حق مادر به قدری گسترده ومهم است که حتی از حق پدر برتر است، از این رو رسول خدا(ص) فرمود: هر گاه در نماز مستحب بودی و پدرت تو را فرا خواند ، نمازت را قطع نکن، ولی اگر مادرت تو را فرا خواند نمازت را قطع و اجابتش کن (مستدرک الوسائل ، ج15 ،ص181)

فزونی نیکی به مادر

امام رضا (ع) در تقدم حق مادر می فرماید: بدان که حق مادر لازم ترین حقوق و واجب ترین آن است، زیرا او به گونه ای فرزند خود را حمل نمود که کس دیگری توان آن را ندارد و.........پس سپاسگذاری از مادر و نیکی وی باید به اندازه این فداکاری او باشد، گرچه شما توان ادای کمترین حق او را ندارید، مگر به یاری خدا و خدای متعال حق او را قرین حق خود قرارداد و فرمود: شکر من و شکر پدر و مادرت به‌ جای آور، که بازگشت (خلق) به سوی من خواهد بود. (سوره لقمان،آیه 14)(فقه الرضا(ع)،ص334)

پدر،ریشه نعمت ها

امام سجاد(ع) می فرماید: حق پدرت این است که بدانی او ریشه تو و تو شاخه او هستی و بدان که اگر او نبود تو نیز نبودی، پس هر گاه در خودت نعمتی یافتی که شادمانت می کند بدان که پدرت برای تو ریشه آن نعمت است و حمد خدا به جای آور و به اندازه آن نعمت از او شکر گزار باش (تحف العقول،ص263).

امام رضا (ع) در جایی دیگر می فرمایند: بر تو باد به فرمانبرداری از پدر و نیکی به وی و فروتنی و خاکساری در برابر او و بزرگ داشتن و گرامی داشتن او و نیز آرام سخن گفتن در حضورش ، زیرا پدر ریشه و پسر شاخه اوست. اگر پدر نبود خدا پسر را هم تقدیر نمی کرد. اموال و آبرو وجانتان را برایشان بذل کنید که .... جان و مال تو برای پدر است، پس در دنیا از پدران به نیکی پیروی کنید و پس از مرگشان برای آنان دعا و طلب رحمت کنید.....(فقه الرضا(ع)،ص334،بحارالانوار،ج71،ص76-77)

استمرار نیکی به پدر

امام رضا(ع) می فرمایند: روایت شده است که هر کس در حیات پدرش با او نیکی کند ولی پس از وفاتش برای او دعا نکند خداوند متعال این رفتار او را ((قطع)) رحم نام نهد.

قطع پیوند با والدین

خداوند بزرگ گسستن پیوند با والدین را نکوهیده و درباره آن تهدید کرده است. کسانی که پدر و مادر خود را تحقیر و به آنان اهانت می کنند به سرانجامی بد گرفتار می گردند.

رسول گرامی خدا(ص) می فرمایند: از ستم بر والدین بپرهیزید، زیرا بوی بهشت از راهی هزار ساله به مشام میرسد، ولی عاق والدین ...... آن را نمی یابد.(الکافی،ج2،ص349).

برخی از آثار بد رفتاری با پدر و مادر

بد رفتاری با پدر و مادر افزون بر کیفر اخروی زیان های دنیوی نیز دارد. بر پایه حدیثی قدسی ، خدا فرمود: به عزت و جلالم سوگند اگر عاق والدین عبادات همه پیامبران را انجام دهد از او نمی پذیرم (جامع السعادات،ج2،ص271)

امام هادی(ع) می فرماید: عاق والدین موجب مرگ و ذلت و خواری دنیوی می شود(بحار الانوار،ج71،ص84)

امام صادق (ع) می فرمایند: از جمله پیامد های دنیوی آزار والدین، مانع شدن از اجابت دعا و عدم توفیق عبادت پروردگار است (الکافی،ج2،ص448)

گردآورنده : مسعود مردانشاهی