فضیلت روز جمعه و غسل آن

روز جمعه سرور روزهاست، خداوند نیکی‌ها را در آن چند برابر می ‌کند و گناهان را در آن می ‌زداید و درجات را در آن بالا می ‌برد و دعاها را در آن مستجاب می ‌کند و اندوه‌ها را در آن برطرف می ‌سازد و حاجت‌های بزرگ را در آن بر می ‌آورد.

در همه دنیا در هر هفته یک روز تعطیل است و یک چنین تعطیلی‌ای ضرورت دارد. البته ما در اسلام تصریحی نداریم که حتما شبانه روز جمعه را تعطیل کنیم. در آیات پایانی سوره جمعه می ‌خوانیم که به مردم اجازه داده شده است که بعد از مراسم جمعه باز به همان کارها و شغل‌های خودشان به عنوان یک امر مباح بپردازند. ولی قهرا دستورهای خاصی که در روز جمعه هست مثل عبادت‌های بدنی یا رفت و آمدها و صله رحم‌ها که اگر در جمعه صورت گیرد اجر و ثواب بیشتری دارد، اقتضا می ‌کند که آن روزی که مسلمان ها می ‌خواهند تعطیل هفتگی خود قرار دهند همان روز جمعه باشد.

به هر حال «جمعه» روز پایانی هفته، مورد احترام مسلمانان و یکی از عید های مهم آنان است. به عقیده برخی جمعه از آن رو جمعه نامیده شده که در آن برای نماز، اجتماع می ‌کنند. اهمیت شب و روز جمعه در احادیث بسیاری بیان شده و اعمال و دعاهای فراوانی برای آن مقرر گشته است. از مهم ‌ترین اعمال مؤمنان در روز جمعه توجه به حضرت مهدی (عج) و انتظار فرج آن بزرگوار است. در این روز، زیارت آن حضرت و دعا برای تعجیل فرج او مستحب است؛ زیرا طبق برخی از روایات و زیارات، امید ظهور آن حضرت در روز جمعه بیش از سایر روزها است.

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند :

اف بر مردی که در هر جمعه خود را برای کار دینش فارغ نمی ‌سازد تا با آن تجدید عهد کند.

و در جای دیگر می فرمایند، روز جمعه سرور روزهاست، خداوند نیکی‌ها را در آن چند برابر می ‌کند و گناهان را در آن می ‌زداید و درجات را در آن بالا می ‌برد و دعاها را در آن مستجاب می ‌کند و اندوه‌ها را در آن برطرف می ‌سازد و حاجت‌های بزرگ را در آن بر می ‌آورد. و نیز می فرمایند، جمعه سرور ،   روزهاست و در نزد پروردگار از روز عید قربان و عید فطر بزرگتر است. روز جمعه دارای پنج ویژگی است: 1- خداوند آدم (علیه السلام) را در آن روز آفرید. 2- خداوند آدم (علیه السلام) را در آن روز به زمین فرود آورد. 3- خداوند جان آدم علیه السلام را در آن روز گرفت. 4- در آن روز ساعتی هست که بنده هر چه از خدا بخواهد خدا به او ارزانی می ‌دارد، به شرط آن که درخواست چیز حرام نکند. 5- هیچ فرشته مقرب و آسمان و زمین و باد و کوه و خشکی و دریایی نیست مگر این که از روز جمعه بیم دارند که مبادا رستاخیز در آن به پا شود.

همچنین حضرت پیامبر فرموده اند: روز جمعه بر من بسیار صلوات بفرستید، زیرا روز جمعه روزی است که اعمال آدمی در آن چند برابر می ‌شود.

امام باقر علیه السلام می فرمایند :

«الخیر و الشرّ یضاعف یوم الجمعه» روز جمعه نیکی و بدی دو برابر می ‌شود.

خورشید در هیچ روزی بهتر از روز جمعه طلوع نکرده است.

«اذا اردت ان تنصدق به شیء قبل الجمعه به یوم فاخره الی یوم الجمعة » هر گاه خواستی پیش از روز جمعه صدقه دهی آن را برای روز جمعه به تأخیر افکن.

و لا تدع الغسل یوم الجمعة، فانه من السنة، ولیکن غسلک قبل الزوال « غسل روز جمعه را فراموش مکن که سنت است، و باید که پیش از زوال غسل کنی.

امام صادق علیه السلام می فرمایند :

غسل یوم الجمعه سنة واجبة علی الرجال و النّساء فی السّفر و الحضر، غسل روز جمعه بر مردان و زنان در سفر و حضر، سنّتی واجب است.

و نیز می فرمایند : خداوند از هر پدیده‌ای چیزی را بر گزیده و از روزها روز جمعه را انتخاب کرده است.

امام باقر علیه السلام فرمودند :

و قال ابو جعفر علیه السلام: بلغنی انّ النّبّی (صلی الله علیه و آله و سلم) قال: من مات یوم الجمعة او لیلة الجمعه رفع عنه عذاب القبر، کسی که شب جمعه و يا روز جمعه بمیرد عذاب قبر از او برداشته می شود.

وقت غسل جمعه :

وقت غسل جمعه از اذان صبح روز جمعه تا ظهر روز جمعه است و بهتر است نزدیک ظهر به جا آورده شود. اگر تا ظهر انجام ندهد بهتر است که بدون نیت ادا و قضا تا عصر جمعه به جا آورد. اگر در روز جمعه غسل نکند، مستحب است از صبح شنبه تا غروب، قضای آن را به آورد. و کسی که می ‌ترسد در روز جمعه آب پیدا نکند، می ‌تواند روز پنجشنبه غسل را انجام دهد، بلکه اگر در شب جمعه غسل را به امید آن که مطلوب خداوند عالم است به جا آورد، صحیح است ومستحب است انسان در موقع غسل جمعه بگوید اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له وان محمدا عبده ورسوله اللهم صل علی محمد وآل محمد وا جعلنی من التوابین واجعلنی من المتطهرین

نکته ‌ای که باید به آن دقت داشت این است که غسل جمعه از مستحبات مؤکد است و به همین خاطر بعضی از علما حکم به وجوب آن داده‌اند.

گردآوری: زکیه نبهانی

پیوست ها