جلال و عظمت حضرت فاطمه زهرا(علیها السّلام) در صحرای محشر و اجلال نزول ایشان در بهشت برین

 

منزلت والای حضرت فاطمه (سلام الله علیها) در نزد خداوند متعال با اختصاص برخی آیات و سوره های قرآن به ایشان، تسلیت جبرئیل و ملائکه به حضرت فاطمه(سلام الله علیها) در وفات حضرت خدیجه(سلام الله علیها) و هنگام شهادت پیامبر(صلی الله علیه و آله)، اختصاص مائده آسمانی برای حضرت فاطمه و خاندان عصمت (علیهم السّلام) و بسیاری از موارد دیگر در دنیا مشخص گردید. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) ایشان را سرور بانوان عالمیان معرفی نمودند.

منزلت زهرای اطهر(سلام الله علیها) در محشر و کیفیت ورود پر شکوه ایشان به بهشت و شفاعت از شیعیان خود در احادیث و اخبار رسیده از ائمه معصومین(علیه السّلام) ذکر شده است که در این مجال به شرح آن می پردازیم.

در حدیث ذیل حضرت رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به شرح حضور پر جلال و شوکت حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) و نزول ایشان در بهشت پرداخته اند:

«قال سُلَيْمَانُ بْنُ مُحَمَّدٍ بن أبي العطوس مُعَنْعَناً عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ سَمِعْتُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ (ع) يَقُولُ:‏ دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) ذَاتَ يَوْمٍ عَلَى فَاطِمَةَ (ع) وَ هِيَ حَزِينَةٌ فَقَالَ لَهَا مَا حُزْنُكِ يَا بُنَيَّةِ قَالَتْ يَا أَبَتِ ذَكَرْتُ الْمَحْشَرَ وَ وُقُوفَ النَّاسِ عُرَاةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ قَالَ يَا بُنَيَّةِ إِنَّهُ لَيَوْمٌ عَظِيمٌ وَ لَكِنْ قَدْ أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّهُ قَالَ أَوَّلُ مَنْ تَنْشَقُّ عَنْهُ الْأَرْضُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَنَا ثُمَّ أَبِي إِبْرَاهِيمُ ثُمَّ بَعْلُكِ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ(ع) ثُمَّ يَبْعَثُ اللَّهُ إِلَيْكِ جَبْرَئِيلَ فِي سَبْعِينَ أَلْفَ مَلَكٍ فَيَضْرِبُ عَلَى قَبْرِكِ سَبْعَ قِبَابٍ مِنْ نُورٍ ثُمَّ يَأْتِيكِ إِسْرَافِيلُ بِثَلَاثِ حُلَلِ مِنْ نُورٍ فَيَقِفُ عِنْدَ رَأْسِكِ فَيُنَادِينَكِ يَا فَاطِمَةُ بِنْتَ مُحَمَّدٍ قُومِي إِلَى مَحْشَرِكِ فَتَقُومِينَ آمِنَةً رَوْعَتَكِ مَسْتُورَةً عَوْرَتُكِ فَيُنَاوِلُكِ إِسْرَافِيلُ الْحُلَلَ فَتَلْبَسِينَهَا وَ يَأْتِيكِ زُوقَائِيلُ بِنَجِيبَةٍ مِنْ نُورٍ زِمَامُهَا مِنْ لُؤْلُؤٍ رَطْبٍ عَلَيْهَا مِحَفَّةٌ مِنْ ذَهَبٍ فَتَرْكَبِينَهَا وَ يَقُودُ زُوقَائِيلُ بِزِمَامِهَا وَ بَيْنَ يَدَيْكِ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ بِأَيْدِيهِمْ أَلْوِيَةُ التَّسْبِيحِ‏ فَإِذَا جَدَّ بِكِ السَّيْرُ اسْتَقْبَلَتْكِ سَبْعُونَ أَلْفَ حَوْرَاءَ يَسْتَبْشِرُونَ بِالنَّظَرِ إِلَيْكِ بِيَدِ كُلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهُنَّ مِجْمَرَةٌ مِنْ نُورٍ يَسْطَعُ مِنْهَا رِيحُ الْعُودِ مِنْ غَيْرِ نَارٍ وَ عَلَيْهِنَّ أَكَالِيلُ الْجَوْهَرِ الْمُرَصَّعِ بِالزَّبَرْجَدِ الْأَخْضَرِ فَيَسِرْنَ عَنْ يَمِينِكِ فَإِذَا سِرْتَ مِثْلَ الَّذِي سِرْتَ مِنْ قَبْرِكِ إِلَى أَنْ لَقِينَكِ اسْتَقْبَلَتْكِ مَرْيَمُ بِنْتُ عِمْرَانَ فِي مِثْلِ مَنْ مَعَكِ مِنَ الْحُورِ فَتُسَلِّمُ عَلَيْكِ وَ تَسِيرُ هِيَ وَ مَنْ مَعَهَا عَنْ يَسَارِكِ ثُمَّ اسْتَقْبِلُكِ أُمُّكِ خَدِيجَةُ بِنْتُ خُوَيْلِدٍ أَوَّلُ الْمُؤْمِنَاتِ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ مَعَهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ بِأَيْدِيهِمْ أَلْوِيَةُ التَّكْبِيرِ فَإِذَا قَرُبْتِ مِنَ الْجَمْعِ اسْتَقْبَلَتْكِ حَوَّاءُ فِي سَبْعِينَ أَلْفَ حَوْرَاءَ وَ مَعَهَا آسِيَةُ بِنْتُ مُزَاحِمٍ فَتَسِيرُ هِيَ وَ مَنْ مَعَهَا مَعَكِ فَإِذَا تَوَسَّطْتِ الْجَمْعَ وَ ذَلِكِ أَنَّ اللَّهَ يَجْمَعُ الْخَلَائِقَ فِي صَعِيدٍ وَاحِدٍ فَيَسْتَوِي بِهِمُ الْأَقْدَامُ ثُمَّ يُنَادِي مُنَادٍ مِنْ تَحْتِ الْعَرْشِ يُسْمِعُ الْخَلَائِقَ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ حَتَّى تَجُوزَ فَاطِمَةُ الصِّدِّيقَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ وَ مَنْ مَعَهَا فَلَا يَنْظُرُ إِلَيْكِ يَوْمَئِذٍ إِلَّا إِبْرَاهِيمُ خَلِيلُ الرَّحْمَنِ صَلَوَاتُ اللَّهِ وَ سَلَامُهُ عَلَيْهِ وَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ وَ يَطْلُبُ آدَمُ حَوَّاءَ فَيَرَاهَا مَعَ أُمِّكِ خَدِيجَةَ أَمَامَكِ ثُمَّ يُنْصَبُ لَكِ مِنْبَرٌ مِنَ النُّورِ فِيهِ سَبْعُ مَرَاقِيَ بَيْنَ الْمِرْقَاةِ إِلَى الْمِرْقَاةِ صُفُوفُ الْمَلَائِكَةِ بِأَيْدِيهِمْ أَلْوِيَةُ النُّورِ وَ يَصْطَفُّ الْحُورُ الْعِينُ عَنْ يَمِينِ الْمِنْبَرِ وَ عَنْ يَسَارِهِ وَ أَقْرَبُ النِّسَاءِ مَعَكِ عَنْ يَسَارِكِ حَوَّاءُ وَ آسِيَةُ فَإِذَا صِرْتِ فِي أَعْلَى الْمِنْبَرِ أَتَاكِ جَبْرَئِيلُ(ع) فَيَقُولُ لَكِ يَا فَاطِمَةُ سَلِي حَاجَتَكِ فَتَقُولِينَ يَا رَبِّ أَرِنِي الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ فَيَأْتِيَانِكِ وَ أَوْدَاجُ الْحُسَيْنِ تَشْخُبُ دَماً وَ هُوَ يَقُولُ يَا رَبِّ خُذْ لِيَ الْيَوْمَ حَقِّي مِمَّنْ ظَلَمَنِي فَيَغْضَبُ عِنْدَ ذَلِكِ الْجَلِيلُ وَ يَغْضَبُ لِغَضَبِهِ جَهَنَّمُ وَ الْمَلَائِكَةُ أَجْمَعُونَ فَتَزْفِرُ جَهَنَّمُ عِنْدَ ذَلِكِ زَفْرَةً ثُمَّ يَخْرُجُ فَوْجٌ مِنَ النَّارِ وَ يَلْتَقِطُ قَتَلَةَ الْحُسَيْنِ وَ أَبْنَاءَهُمْ وَ أَبْنَاءَ أَبْنَائِهِمْ وَ يَقُولُونَ يَا رَبِّ إِنَّا لَمْ نَحْضُرِ الْحُسَيْنَ فَيَقُولُ اللَّهُ لِزَبَانِيَةِ جَهَنَّمَ خُذُوهُمْ بِسِيمَاهُمْ بِزُرْقَةِ الْأَعْيُنِ وَ سَوَادِ الْوُجُوهِ خُذُوا بِنَوَاصِيهِمْ فَأَلْقُوهُمْ‏ «فِي الدَّرْكِ الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ» فَإِنَّهُمْ كَانُوا أَشَدَّ عَلَى أَوْلِيَاءِ الْحُسَيْنِ مِنْ آبَائِهِمُ الَّذِينَ حَارَبُوا الْحُسَيْنَ فَقَتَلُوهُ ثُمَّ يَقُولُ جَبْرَئِيلُ(ع) يَا فَاطِمَةُ سَلِي حَاجَتَكِ فَتَقُولِينَ يَا رَبِّ شِيعَتِي فَيَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ غَفَرْتُ لَهُمْ فَتَقُولِينَ يَا رَبِّ شِيعَةُ وُلْدِي فَيَقُولُ اللَّهُ قَدْ غَفَرْتُ لَهُمْ فَتَقُولِينَ يَا رَبِّ شِيعَةُ شِيعَتِي فَيَقُولُ اللَّهُ انْطَلِقِي فَمَنِ اعْتَصَمَ بِكِ فَهُوَ مَعَكِ فِي الْجَنَّةِ فَعِنْدَ ذَلِكِ يَوَدُّ الْخَلَائِقُ أَنَّهُمْ‏ كَانُوا فَاطِمِيِّينَ فَتَسِيرِينَ وَ مَعَكِ شِيعَتُكِ وَ شِيعَةُ وُلْدِكِ وَ شِيعَةُ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ آمِنَةً رَوْعَاتِهِمْ مَسْتُورَةً عَوْرَاتُهُمْ قَدْ ذَهَبَتْ عَنْهُمُ الشَّدَائِدُ وَ سَهُلَتْ لَهُمُ الْمَوَارِدُ يَخَافُ النَّاسُ وَ هُمْ لَا يَخَافُونَ وَ يَظْمَأُ النَّاسُ وَ هُمْ لَا يَظْمَئُونَ فَإِذَا بَلَغْتِ بَابَ الْجَنَّةِ تَلَقَّتْكِ اثْنَتَا عَشْرَةَ أَلْفَ حَوْرَاءَ لَمْ يَلْتَقِينَ أَحَداً قَبْلَكِ وَ لَا يَتَلَقَّيْنَ أَحَداً كَانَ بَعْدَكِ بِأَيْدِيهِمْ حِرَابٌ مِنْ نُورٍ عَلَى نَجَائِبَ مِنْ نُورٍ رَحَائِلُهَا مِنَ الذَّهَبِ الْأَصْفَرِ وَ الْيَاقُوتِ أَزِمَّتُهَا مِنْ لُؤْلُؤٍ رَطْبٍ عَلَى كُلِّ نَجِيبٍ نُمْرُقَةٌ مِنْ سُنْدُسٍ مَنْضُودٍ فَإِذَا دَخَلْتِ الْجَنَّةَ تُبَاشِرُ بِكِ أَهْلُهَا وَ وُضِعَ لِشِيعَتِكِ مَوَائِدُ مِنْ جَوْهَرٍ عَلَى أَعْمِدَةٍ مِنْ نُورٍ فَيَأْكُلُونَ مِنْهَا وَ النَّاسُ فِي الْحِسَابِ‏ «وَ هُمْ فِي مَا اشْتَهَتْ أَنْفُسُهُمْ خالِدُونَ‏» وَ إِذَا اسْتَقَرَّ أَوْلِيَاءُ اللَّهِ فِي الْجَنَّةِ زَارَكِ آدَمُ وَ مَنْ دُونَهُ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ إِنَّ فِي بُطْنَانِ الْفِرْدَوْسِ لُؤْلُؤَتَانِ [لُؤْلُؤَتَيْنِ‏] مِنْ عِرْقٍ وَاحِدٍ لُؤْلُؤَةً بَيْضَاءَ وَ لُؤْلُؤَةً صَفْرَاءَ فِيهِمَا قُصُورٌ وَ دُورٌ فِي كُلِّ وَاحِدَةٍ سَبْعُونَ أَلْفَ دَارٍ فَالْبَيْضَاءُ مَنَازِلُ لَنَا وَ لِشِيعَتِنَا وَ الصَّفْرَاءُ مَنَازِلُ لِإِبْرَاهِيمَ وَ آلِ إِبْرَاهِيمَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِينَ قَالَتْ يَا أَبَتِ فَمَا كُنْتُ أُحِبُّ أَنْ أَرَى يَوْمَكِ وَ لَا أَبْقَى بَعْدَكِ قَالَ يَا بنية لَقَدْ أَخْبَرَنِي جَبْرَئِيلُ عَنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَنَّكِ أَوَّلُ مَنْ یلْحَقُنِي مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فَالْوَيْلُ كُلُّهُ لِمَنْ ظَلَمَكِ وَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ لِمَنْ نَصَرَكِ قَالَ عَطَاءٌ كَانَ ابْنُ عَبَّاسٍ إِذَا ذَكَرَ هَذَا الْحَدِيثَ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمانٍ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَ ما أَلَتْناهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْ‏ءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِما كَسَبَ رَهِينٌ.»‏(1)

از سلیمان بن محمد بن ابی العطوس بدون ذکر سلسله روات از حضرت امیرالمومنین(علیه السّلام) روايت شده است كه فرمودند: روزى پيامبر گرامى اسلام (صلی الله علیه و آله) نزد حضرت زهرا(سلام الله علیها) رفت و آن بانو را محزون يافت. به حضرت فاطمه(سلام الله علیها) فرمودند: دختر عزيزم، سبب غم و اندوه تو چيست؟ حضرت فاطمه(سلام الله علیها) گفت: روز محشر و برهنگى مردم به خاطرم آمد. رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمودند: آرى آن روز روز بسيار بزرگى است. ولى جبرئيل از طرف خداوند رئوف به من خبر داد: هنگامى كه در آن روز زمين شكافته شود، اوّل كسى كه از زمين خارج شود من هستم، بعد از من ابراهيم خليل، بعد از او شوهر تو على بن ابى طالب، آنگاه خداوند مهربان جبرئيل را با هفتاد هزار ملك نزد قبر تو خواهد فرستاد، بر قبر تو هفت قبه نور نصب خواهد شد، اسرافيل سه حله نور براى تو مى ‏آورد و نزد سر تو توقف مى‏ كند و صدا مى ‏زند: «اى دختر حضرت محمّد، به صحراى محشر بيا. تو در حالى از قبر بيرون مى ‏آيى كه بدنت پوشيده باشد و از خوف آن روز در امان خواهى بود.» اسرافيل آن حله ‏ها را به تو مى‏ دهد و تو آنها را مى ‏پوشى، آنگاه ملكى كه او را زوقائيل مى ‏گويند ناقه ‏اى براى تو مى‏ آورد كه مهار آن از مرواريد و كجاوه‏ اى از طلا بر پشت آن نصب شده باشد. تو بر آن ناقه سوار مى ‏شوى و زوقائيل در حالى كه در پيش تو هفتاد هزار ملك باشد و علمهاى تسبيح در دست خواهند داشت مهار آن را خواهد كشيد. هنگامى كه حركت كنى تعداد هفتاد هزار ملك به استقبال تو مى‏ آيند و از نظر كردن به تو خوشحال مى ‏شوند، هر يك از آنان آتشدانی از نور بدون آتش در كف دارند كه عود از آن ساطع مى ‏شود، هر يك از ايشان تاجى مرصّع از زبرجد بر سر خواهد داشت، آنان در طرف راست تو خواهند بود و چون مقدارى از راه را طى كنى، مريم بنت عمران با هفتاد هزار حوريه به استقبال تو مى ‏آيند و بر تو سلام مى ‏كنند و در طرف چپ تو خواهند بود.

آنگاه مادرت خديجه دختر خويلد كه در ميان زنان عالم اوّل كسى است كه به خداوند و رسول ايمان آورده است، با هفتاد هزار ملك كه علمهاى تكبير در دست دارند به استقبال تو مى‏ آيند. پس از آنكه نزديك محشر رسيدى، حوّا با هفتاد هزار ملك و آسيه زن فرعون به استقبال تو خواهند آمد و با تو حركت مى ‏نمايند. هنگامى كه وارد صحراى محشر شوى منادى از زير عرش ندايى مى ‏كند كه خلايق عموما مى ‏شنوند و مى ‏گويد: چشمان خود را ببنديد تا فاطمه دختر محمّد (صلی الله علیه و آله) و اين زنان مطهّره كه با او مى ‏باشند عبور نمايند. در آن روز غير از ابراهيم و شوهرت على بن ابى طالب كسى به تو نظر نخواهد كرد. سپس آدم حوّا را طلب مى ‏كند و با مادرت خديجه نزد تو مى‏ آيند.

آنگاه منبرى از نور براى تو نصب مى‏ شود كه هفت پايه داشته باشد، در ميان هر پايه تا پايه ديگرى صفهايى از ملائكه ايستاده‏ اند، علمهايى از نور در دست خواهند داشت.

حوريه‏ ها در طرف چپ و راست منبر تو صف مى ‏كشند. نزديكترين زنان از طرف چپ به تو حوا و آسيه خواهند بود. هنگامى كه بر فراز منبر روى، جبرئيل از طرف خداوند سبحان نزد تو مى ‏آيد و مى ‏گويد: اى فاطمه، حاجت خويشتن را بخواه. تو خواهى گفت: پروردگارا، حسن و حسينم را به من نشان بده. حسنين در حالى نزد تو مى‏ آيند كه خون از رگهاى گردن حسين فرو مى ‏ريزد.

حسين مى ‏گويد: بار خدايا، امروز حق مرا از آن افرادى كه به من ظلم و ستم كردند بگير.

در همين زمان است كه درياى غضب حضرت پروردگار به جوش مى ‏آيد، براى غضب خداوند است كه ملائكه و جهنّم نيز به خروش مى ‏آيند. جهنّم نعره مى ‏زند و زبانه مى ‏كشد و به صحراى محشر مى ‏آيد. آنگاه قاتلين حسين را با فرزندان و فرزندان فرزندان آنان مى ‏ربايد. ايشان مى ‏گويند: «پروردگارا، ما كه در زمان قتل حسين خلق نشده بوديم. خداوند قهار به زبانه آتش دستور مى ‏دهد: اين گونه افراد را كه چشمشان كبود و صورتشان سياه است بگيريد. موهاى جلوى سر ايشان را بگيريد و بكشيد و به صورت در طبقات پايين جهنّم بيفكنيد زيرا سختگيرى ايشان بر دوستان حسين از جنگيدن پدرانشان با خود حسين شديدتر بوده است.

پس از اين جريان جبرئيل به تو مى‏ گويد: حاجت خود را بخواه تو مى ‏گويى: «پروردگارا، من شيعيان خود را مى‏ خواهم. خداوند رئوف مى‏ فرمايد: من گناه آنان را آمرزيدم. تو مى‏ گويى: بار خدايا، من شيعيان خود و دوستان ايشان را مى ‏خواهم.

خداوند سبحان مى‏ فرمايد: برو هر كدام از آنان را كه دست به دامن تو شود، او را وارد بهشت كن. در آن روز عموم خلايق آرزو مى‏ كنند: كاش از شيعيان و دوستان فاطمه بودند. آنگاه تو با شيعيان و دوستان و فرزندان خويشتن و شيعيان على در حالى حركت مى ‏كنيد كه خوف و بيم آنان برطرف شده باشد، عورتهاى ايشان پوشيده شده باشد، سختیهاى قيامت‏ بر ايشان آسان مى ‏شود و از هول و ترسهاى قيامت به آسانى خواهند گذشت، در آن روز مردم عموما دچار ترس مى‏ شوند ولى ايشان نمى ‏ترسند، مردم عموما در آن روز تشنه هستند ولى ايشان سيراب خواهند بود.

آن زمان كه نزديك درب بهشت مى رسى تعداد دوازده هزار حوريه به استقبال تو مى ‏شتابند، آن حوريه ‏ها قبل از تو از كسى استقبال ننموده ‏اند: ظرفهايى از نور در دست دارند و بر ناقه ‏هايى از نور سوارند كه جهاز آنها از طلاى زرد و ياقوت خواهد بود. مهار آنها از مرواريد تازه، ركاب آنها از زبرجد سبز، در ميان جهاز هر ناقه ‏اى يك بالش از سندس و استبرق بهشتى مى ‏باشد.

و چون وارد بهشت شوى عموم اهل بهشت مسرور و خوشحال مى‏ شوند و به يكديگر بشارت مى ‏دهند.

براى شيعيان تو خانه ‏هايى از جواهر الوان بر فراز ستونهايى از نور نصب مى ‏نمايند، آنان در آن هنگامه ‏اى كه مردم مشغول حساب«و در آنچه دلشان بخواهد، جاودانه متنعّم هستند.(سوره مبارکه انبیاء، آیه 102)» عموم پيامبران از آدم تا خاتم به زيارت تو مى ‏آيند. دو مرواريد هست كه از يك رشته به وجود آمده ‏اند، يكى از آنها سفيد و ديگرى زرد رنگ است، در هر يك از آنها هفتاد هزار قصر و در هر قصرى هفتاد هزار خانه مى ‏باشد. آن قصرهاى سفيد منزل ما و شيعيان ما خواهند بود، قصرهاى زرد منزل ابراهيم و آل ابراهيم است.

حضرت فاطمه (عليها السّلام) گفتند: پدر جان، من نمى‏ توانم مرگ تو را ببينم و بعد از تو زنده بمانم.

حضرت پيامبر اكرم (صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم) فرمودند: جبرئيل از طرف خداوند رئوف به من خبر داده است اوّل كسى كه از اهل بيت من به من ملحق مى ‏شود تو خواهى بود. واى بر آن كسى كه در حق تو ظلم كند. رستگارى از آن شخصى است كه تو را يارى نمايد. عطا گفت هنگامی که ابن عباس این حدیث را بیان کرد این آیه را تلاوت کرد: «كسانى كه خود ايمان آوردند و فرزندانشان در ايمان، پيرويشان كردند. فرزندانشان را به آنها ملحق مى‏كنيم و از پاداش عملشان هيچ نمى‏كاهيم كه هر كسى در گرو كار خويشتن است.(سوره مبارکه طور، آیه 21)»(2)

 

در تفسیر فرات کوفی به طور خلاصه با مضامینی مشابه حدیث بالا از قول ابن عباس اشاره شده است:

تفسير فرات بن إبراهيم أَبُو الْقَاسِمِ الْعَلَوِيُّ الْحَسَنِيُّ مُعَنْعَناً عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ‏: إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَادَى مُنَادٍ يَا مَعْشَرَ الْخَلَائِقِ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ حَتَّى تَمُرَّ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ (ص) فَتَكُونُ أَوَّلَ مَنْ تُكْسَى وَ يَسْتَقْبِلُهَا مِنَ الْفِرْدَوْسِ اثْنَتَا عَشْرَةَ أَلْفَ حَوْرَاءَ لَمْ يَسْتَقْبِلُوا أَحَداً قَبْلَهَا وَ لَا أَحَداً بَعْدَهَا عَلَى نَجَائِبَ مِنْ يَاقُوتٍ أَجْنِحَتُهَا وَ أَزِمَّتُهَا اللُّؤْلُؤُ عَلَيْهَا رَحَائِلُ مِنْ دُرٍّ عَلَى كُلِّ رِحَالَةٍ مِنْهَا نُمْرُقَةٌ مِنْ سُنْدُسٍ وَ رَكَائِبُهَا زَبَرْجَدٌ فَيَجُوزُونَ بِهَا الصِّرَاطَ حَتَّى ينتهون [يَنْتَهُوا] بِهَا إِلَى الْفِرْدَوْسِ فَيَتَبَاشَرُ بِهَا أَهْلُ الْجِنَانِ وَ فِي بُطْنَانِ الْفِرْدَوْسِ قُصُورٌ بِيضٌ وَ قُصُورٌ صُفْرٌ مِنْ لُؤْلُؤَةٍ مِنْ غَرْزٍ وَاحِدٍ وَ إِنَّ فِي الْقُصُورِ الْبِيضِ لَسَبْعِينَ أَلْفَ دَارٍ مَنَازِلُ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ وَ إِنَّ فِي الْقُصُورِ الصُّفْرِ لَسَبْعِينَ أَلْفَ دَارٍ مَسَاكِنُ إِبْرَاهِيمَ وَ آلِهِ (ع) فَتَجْلِسُ عَلَى كُرْسِيٍّ مِنْ نُورٍ فَيَجْلِسُونَ‏ حَوْلَهَا وَ يُبْعَثُ إِلَيْهَا مَلَكٌ لَمْ يُبْعَثْ إِلَى أَحَدٍ قَبْلَهَا وَ لَا يُبْعَثُ إِلَى أَحَدٍ بَعْدَهَا فَيَقُولُ إِنَّ رَبَّكِ يُقْرِئُكِ السَّلَامَ وَ يَقُولُ سَلِينِي أُعْطِكِ فَتَقُولُ قَدْ أَتَمَّ عَلَيَّ نِعْمَتَهُ وَ هَنَّأَنِي كَرَامَتَهُ وَ أَبَاحَنِي جَنَّتَهُ أَسْأَلُهُ وُلْدِي وَ ذُرِّيَّتِي وَ مَنْ وَدَّهُمْ فَيُعْطِيهَا اللَّهُ ذُرِّيَّتَهَا وَ وُلْدَهَا وَ مَنْ وَدَّهُمْ لَهَا وَ حَفِظَهُمْ فِيهَا فَيَقُولُ‏ «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ‏» وَ أَقَرَّ بِعَيْنِي قَالَ جَعْفَرٌ كَانَ أَبِي يَقُولُ كَانَ ابْنُ عَبَّاسٍ إِذَا ذَكَرَ هَذَا الْحَدِيثَ تَلَا هَذِهِ الْآيَةَ «وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ اتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمانٍ أَلْحَقْنا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ»‏(3)

فرات بن ابراهيم كوفى در تفسيرش از ابن عبّاس روايت كرده است: زمانى كه روز قيامت به پا شود، منادى ندا مى‏ كند: اى مردم، چشمان خود را ببنديد تا فاطمه دختر محمّد (صلّى اللَّه عليه و آله و سلّم) عبور كند، حضرت فاطمه(سلام الله علیها) اوّلين كسى است كه دوازده هزار حوريه از فردوس او را استقبال خواهند كرد. آنان احدى را قبل از حضرت فاطمه(سلام الله علیها) و بعد از آن بانو استقبال نكرده است و نخواهند كرد. آن حوريها بر ناقه ‏هايى سوار هستند كه بالهاى آن از ياقوت، مهار آنها از لؤلؤ و رحلهايى از درّ بر پشت آنهاست كه بر هر يك از آنها بالشى از سندش قرار دارد و ركابهاى آنها زبرجد است. آنان از صراط مى ‏گذرند تا حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) را وارد فردوس مى ‏نمايند و اهل بهشت با آن بانو ملاقات خواهند كرد.

در وسط فردوس قصرهاى سفيد و زردى است از لؤلؤ كه در يك محل مى ‏باشد. در آن قصرهاى سفيد هفتاد هزار خانه است كه منزل حضرت محمّد و آل طاهر آن بزرگوار است.

در آن قصرهاى زرد هفتاد هزار خانه است كه مسكن حضرت ابراهيم و آل آن حضرت (عليهم السّلام) خواهد بود.

حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) بالاى مسندى از نور مى ‏نشيند و ايشان در اطرافش مى‏ نشينند. آنگاه ملكى نزد آن بانو فرستاده مى ‏شود كه قبل از آن حضرت و بعد از او نزد كسى‏ فرستاده نشده است و نخواهد شد.

ملك به حضرت فاطمه (سلام الله عليها) مي ‌گويد: پروردگارت به تو سلام مي‌ رساند و مي ‌فرمايد هرچه را كه مي‌ خواهي از من بخواه تا به تو عطا كنم. حضرت مي ‌گويد: خداوند نعمتش را بر من تمام کرده و کرامتش را به من ارزانی داشته و بهشت را برایم در نظر گرفته است. اینک از خدا می خواهم که فرزندانم و نسل آنان و دوستداران فرزندانم را به من ببخشد. خدا نیز چنین می کند و‌ فرزندان و‌ ذریه اش را به او واگذار می کند.

سپس آن بانوى معظّمه مى ‏گويد: سپاس آن خداوندى را كه غم و اندوه مرا برطرف و چشم مرا روشن كرد.

راوى مى ‏گويد: هر گاه ابن عبّاس اين حديث را نقل مى ‏كرد اين آيه را تلاوت مى ‏نمود:«كسانى كه خود ايمان آوردند و فرزندانشان در ايمان، پيرويشان كردند. (سوره مبارکه طور، آیه 21)» (4)

 

حضرت امام محمد باقر(علیه السّلام) شأن و منزلت حضرت زهرای اطهر(سلام الله علیها) را در صحرای محشر بدین گونه از قول رسول الله (صلی الله علیه و آله) بیان فرموده اند:

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ جَرِيرٍ الطَّبَرِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ عَبْدِ الْوَاحِدِ الْخَزَّازُ قَالَ حَدَّثَنِي إِسْمَاعِيلُ بْنُ عَلِيٍّ السِّنْدِيُّ عَنْ مَنِيعِ بْنِ الْحَجَّاجِ عَنْ عِيسَى بْنِ مُوسَى عَنْ جَعْفَرٍ الْأَحْمَرِ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الْبَاقِرِ(ع) قَالَ سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِيَّ يَقُولُ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ تُقْبِلُ ابْنَتِي فَاطِمَةُ عَلَى نَاقَةٍ مِنْ نُوقِ الْجَنَّةِ مُدَبَّجَةَ الْجَنْبَيْنِ خَطْمُهَا مِنْ لُؤْلُؤٍ رَطْبٍ قَوَائِمُهَا مِنَ الزُّمُرُّدِ الْأَخْضَرِ ذَنَبُهَا مِنَ الْمِسْكِ الْأَذْفَرِ عَيْنَاهَا يَاقُوتَتَانِ حَمْرَاوَانِ عَلَيْهَا قُبَّةٌ مِنْ نُورٍ يُرَى ظَاهِرُهَا مِنْ بَاطِنِهَا وَ بَاطِنُهَا مِنْ ظَاهِرِهَا دَاخِلُهَا عَفْوُ اللَّهِ وَ خَارِجُهَا رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَى رَأْسِهَا تَاجٌ مِنْ نُورٍ لِلتَّاجِ سَبْعُونَ رُكْناً كُلُّ رُكْنٍ مُرَصَّعٌ بِالدُّرِّ وَ الْيَاقُوتِ يُضِي‏ءُ كَمَا يُضِي‏ءُ الْكَوْكَبُ الدُّرِّيُّ فِي أُفُقِ السَّمَاءِ وَ عَنْ يَمِينِهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ عَنْ شِمَالِهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ جَبْرَئِيلُ آخِذٌ بِخِطَامِ النَّاقَةِ يُنَادِي بِأَعْلَى صَوْتِهِ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ حَتَّى تَجُوزَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ(ص) فَلَا يَبْقَى يَوْمَئِذٍ نَبِيٌّ وَ لَا رَسُولٌ وَ لَا صِدِّيقٌ وَ لَا شَهِيدٌ إِلَّا غَضُّوا أَبْصَارَهُمْ حَتَّى تَجُوزَ فَاطِمَةُ فَتَسِيرُ حَتَّى تُحَاذِيَ عَرْشَ رَبِّهَا جَلَّ جَلَالُهُ فَتَزُجُّ بِنَفْسِهَا عَنْ نَاقَتِهَا وَ تَقُولُ إِلَهِي وَ سَيِّدِي احْكُمْ بَيْنِي وَ بَيْنَ مَنْ ظَلَمَنِي اللَّهُمَّ احْكُمْ بَيْنِي وَ بَيْنَ مَنْ قَتَلَ وُلْدِي فَإِذَا النِّدَاءُ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ جَلَّ جَلَالُهُ يَا حَبِيبَتِي وَ ابْنَةَ حَبِيبِي سَلِينِي تُعْطَيْ وَ اشْفَعِي تُشَفَّعِي فَوَ عِزَّتِي وَ جَلَالِي لَا جَازَنِي ظُلْمُ ظَالِمٍ فَتَقُولُ إِلَهِي وَ سَيِّدِي ذُرِّيَّتِي وَ شِيعَتِي وَ شِيعَةَ ذُرِّيَّتِي وَ مُحِبِّيَّ وَ مُحِبِّي ذُرِّيَّتِي فَإِذَا النِّدَاءُ مِنْ قِبَلِ اللَّهِ جَلَّ جَلَالُهُ أَيْنَ ذُرِّيَّةُ فَاطِمَةَ وَ شِيعَتُهَا وَ مُحِبُّوهَا وَ مُحِبُّو ذُرِّيَّتِهَا فَيُقْبِلُونَ وَ قَدْ أَحَاطَ بِهِمْ مَلَائِكَةُ الرَّحْمَةِ فَتَقْدُمُهُمْ فَاطِمَةُ(ع) حَتَّى تُدْخِلَهُمُ الْجَنَّةَ.(5)

امام پنجم ابو جعفر محمد بن على باقر(علیه السّلام) فرمودند از جابر بن عبد اللَّه انصارى شنيدم که مي گفت كه‏ رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: چون روز قيامت شود دخترم فاطمه بر ناقه‏ اى از ناقه‏ هاى بهشت به محشر رو كند كه ناقه دو‌ پهلویش زینت شده و مهار آن از لولؤئی است که از درخشندگی گویی تر و تازه است و چهارپايش از زمرد سبز و دمش از مشك اذفر و دو چشمش از ياقوت سرخ است بر پشت آن قبه ‏اي از نور است كه برونش از درونش ديده شود و درونش از برونش. درون آن گذشت خداست و برونش رحمت خدا بر سر آن مخدره تاجى است از نور كه آن تاج هفتاد ركن دارد و هر ركنى مرصع به دُرّ و ياقوت است بدرخشد چنانچه اختر فروزان در افق آسمان بدرخشد و بر سمت راستش هفتاد هزار فرشته باشد و بر چپش هفتاد هزار فرشته و جبرئيل مهار آن ناقه را بگیرد و به بانگ بلند فرياد بكشد: «ديده بر هم نهيد تا فاطمه دختر محمد(صلی الله علیه و آله) بگذرد.» در آن روز پيغمبر و رسول و نه صديق و شهيدى نماند جز آنكه همه ديده بر هم نهند تا حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) بگذرد و خود را برابر عرش پروردگارش جلّ جلاله رساند و از ناقه به زير اندازد و گويد معبودا سيدا حكم كن ميان من و هر كه به من ستم كرده است، خدايا حكم كن ميان من و هر كس كه فرزندانم را كشته به ناگاه پاسخى از طرف خداى جل جلاله در رسد كه اى حبيبم و زاده حبيبم از من بخواه تا عطا شوى و شفاعت كن تا پذيرفته گردد به عزت و جلالم سوگند كه ستم ستمگر را كيفر دهم. حضرت(سلام الله علیها) مي فرماید: معبودم سيدم ذرّيه و شيعيان و شيعيان ذرّيه‏ ام و دوستانم و دوستان ذرّيه‏ ام را درياب از طرف خداى جل جلاله ندا رسد كجايند ذرّيه فاطمه و شيعيان و دوستان او و دوستان ذرارى او و آنان در ميان فرشتگان رحمت پيش آيند و فاطمه رهبر آنها گردد تا آنها را وارد بهشت كنند.(6)

 

حضرت امام علی بن موسی الرضا(علیه السّلام) از قول جد بزرگوارشان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) جلال و شوکت سرور بانوان عالم حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) در روز محشر چنین بیان فرموده اند:

حَدَّثَنَا أَبُو الْحَسَنِ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ الشَّاهِ الْفَقِيهُ الْمَرْوَزِيُ‏ بِمَرْوَرُودَ فِي‏ دَارِهِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ النَّيْسَابُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْقَاسِمِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَامِرِ بْنِ سُلَيْمَانَ الطَّائِيُ‏ بِالْبَصْرَةِ قَالَ حَدَّثَنَا أَبِي فِي سَنَةِ سِتِّينَ وَ مِائَتَيْنِ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَا (ع) سَنَةَ أَرْبَعٍ وَ تِسْعِينَ وَ مِائَةٍ وَ حَدَّثَنَا أَبُو مَنْصُورٍ أَحْمَدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ بَكْرٍ الْخُورِيُّ بِنَيْسَابُورَ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ هَارُونَ بْنِ مُحَمَّدٍ الْخُورِيُّ قَالَ حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ الْفَقِيهُ الْخُورِيُّ بِنَيْسَابُورَ قَالَ حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الْهَرَوِيُّ الشَّيْبَانِيُّ عَنِ الرِّضَا عَلِيِّ بْنِ مُوسَى(ع) وَ حَدَّثَنِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْأُشْنَانِيُّ الرَّازِيُّ الْعَدْلُ بِبَلْخٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ مَهْرَوَيْهِ الْقَزْوِينِيُّ عَنْ دَاوُدَ بْنِ سُلَيْمَانَ الْفَرَّاءِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا (ع) قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ(ع) قَالَ حدثني [حَدَّثَتْنِي‏] أَسْمَاءُ بِنْتُ عُمَيْسٍ قَالَتْ حَدَّثَتْنِي فَاطِمَةُ (ع)‏ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص‏): تُحْشَرُ ابْنَتِي فَاطِمَةُ وَ عَلَيْهَا حُلَّةُ الْكَرَامَةِ وَ قَدْ عُجِنَتْ بِمَاءِ الْحَيَوَانِ فَيَنْظُرُ إِلَيْهَا الْخَلَائِقُ فَيَتَعَجَّبُونَ مِنْهَا ثُمَّ تُكْسَى أَيْضاً مِنْ حُلَلِ الْجَنَّةِ أَلْفَ حُلَّةٍ مَكْتُوبٌ عَلَى كُلِّ حُلَّةٍ بِخَطٍّ أَخْضَرَ أَدْخِلُوا بِنْتَ مُحَمَّدٍ الْجَنَّةَ عَلَى أَحْسَنِ صُورَةٍ وَ أَحْسَنِ كَرَامَةٍ وَ أَحْسَنِ مَنْظَرٍ فَتُزَفُّ إِلَى الْجَنَّةِ كَمَا تُزَفُّ الْعَرُوسُ فَيُوَكَّلُ بِهَا سَبْعُونَ أَلْفَ جَارِيَةٍ.(7)

ابوالحسن محمد بن علی بن شاه با اسنادی از حضرت امام علی بن موسی الرضا(علیه السّلام) ایشان به نقل از حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرمودند: دخترم فاطمه محشور گردد در حالى كه حلّه كرامت كه به آب حيات سرشته شده در بر دارد و تمام خلايق به آن نظر كنند و از آن تعجّب نمايند سپس از حلّه‏ هاى بهشتى هزار حلّه كه بر هر يك با خطّ سبز نوشته شده است: «دختر محمّد را به بهشت بريد و داخل گردانيد با كمال شكوه و بهترين صورت و حسن منظر» پس هفتاد هزار كنيز موكّل او گردند و او را به سوى‏ بهشت بدرقه كنند مانند يك عروس.(8)

 

در مناقب آل أبي طالب (عليهم السلام) ابن شهرآشوب شوکت و جلال حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) در روز محشر چنین ذکر شده است:

السَّمَعْانِيُّ فِي الرِّسَالَةِ الْقَوَامِيَّةِ وَ الزَّعْفَرَانِيُّ فِي فَضَائِلِ الصَّحَابَةِ وَ الْأُشْنُهِيُّ فِي اعْتِقَادِ أَهْلِ السُّنَّةِ وَ الْعُكْبَرِيُّ فِي الْإِبَانَةِ وَ أَحْمَدُ فِي الْفَضَائِلِ وَ ابْنُ الْمُؤَذِّنِ فِي الْأَرْبَعِينِ بِأَسَانِيدِهِمْ عَنِ الشَّعْبِيِّ عَنْ أَبِي جُحَيْفَةَ وَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ وَ الْأَصْبَغِ عَنْ أَبِي أَيُّوبَ وَ قَدْ رَوَى حَفْصُ بْنُ غِيَاثٍ عَنِ الْقَزْوِينِيِّ عَنْ عَطَاءٍ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ كُلِّهِمْ عَنِ النَّبِيِّ (ص) قَالَ:‏ إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ وَ وَقَفَ الْخَلَائِقُ بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ تَعَالَى نَادَى مُنَادٍ مِنْ وَرَاءِ الْحِجَابِ أَيُّهَا النَّاسُ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ وَ نَكِّسُوا مِنْ رُءُوسِكُمْ فَإِنَّ فَاطِمَةَ بِنْتَ مُحَمَّدٍ تَجُوزُ عَلَى الصِّرَاطِ وَ فِي حَدِيثِ أَبِي أَيُّوبَ‏ فَيَمُرُّ مَعَهَا سَبْعُونَ جَارِيَةً مِنَ الْحُورِ الْعِينِ كَالْبَرْقِ اللَّامِعِ‏.(9)

سمعانی در رساله قوامیه و زعفرانی در فضائل الصحابه و اشنهی در اعتقاد اهل السنه و عکبری در الابانه و احمد در فضایل و ابن موذن در الاربعین با اسنادهایشان از شعبی از ابوجُحیفه و از ابن عباس و الاصبع از ابو ایوب نقل کرده است و روایت کرد حفض بن غیاث از قزوینی از عطاء از ابوهریره همگی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) نقل کرده اند که فرمودند: هنگامی که روز قیامت شود خلایق در محضر پروردگار بایستند. منادی از پشت حجابی ندا دهد: ای مردم چشمهایتان را ببندید و سرهایتان را به زیر افکنید تا فاطمه دختر محمد(صلی الله علیه و آله) از صراط عبور نماید. و در حدیث ابو ایوب آمده است: و با ایشان هفتاد حوریه از حورالعین مانند برق درخشان می گذرند.

در حدیثی دیگر در مناقب آل أبي طالب (عليهم السلام) ابن شهرآشوب آمده است:

وَ رَوَى أَهْلُ الْبَيْتِ (علیهم السلام) أَنَّ النَّبِيَّّ (صلی الله علیه و آله) قَالَ:‏ إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ تُقْبِلُ ابْنَتِي فَاطِمَةُ عَلَى نَاقَةٍ مِنْ نُوقِ الْجَنَّةِ مُدْلَجَةَ الْجَنْبَيْنِ‏ خِطَامُهَا مِنْ لُؤْلُؤٍ رَطْبٍ قَوَائِمُهَا مِنَ الزُّمُرُّدِ الْأَخْضَرِ ذَنَبُهَا مِنَ الْمِسْكِ الْأَذْفَرِ عَيْنَاهُ يَاقُوتَتَانِ حَمْرَاوَانِ عَلَيْهَا قُبَّةٌ مِنْ نُورٍ يُرَى ظَاهِرُهَا مِنْ بَاطِنِهَا وَ بَاطِنُهَا مِنْ ظَاهِرِهَا دَاخِلُهَا عَفْوُ اللَّهِ وَ خَارِجُهَا رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَى رَأْسِهَا تَاجٌ مِنْ نُورٍ لِلتَّاجِ سَبْعُونَ رُكْناً كُلُّ رُكْنٍ مُرَصَّعٌ بِالدُّرِّ وَ الْيَاقُوتِ يُضِي‏ءُ كَمَا يُضِي‏ءُ الْكَوْكَبُ الدُّرِّيُّ فِي أُفُقِ السَّمَاءِ وَ عَنْ يَمِينِهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ عَنْ‏ شِمَالِهَا سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ وَ جَبْرَئِيلُ آخِذٌ بِخِطَامٍ النَّاقَةِ يُنَادِي بِأَعْلَى صَوْتِهِ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ حَتَّى تَجُوزَ فَاطِمَةُ قَالَ فَتَسِيرُ حَتَّى تُحَاذِيَ عَرْشَ رَبِّهَا الْخَبَر.(10)

از اهل بیت(علیهم السّلام) روایت شده است که حضرت نبی اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند: هنگامی که روز قیامت شود دخترم فاطمه به محشر وارد می شود بر  ناقه ای از ناقه های بهشتی که دو‌پهلویش زینت شده و مهار آن از لولؤئی است که از درخشندگی گویی تر و تازه است و چهارپايش از زمرد سبز و دمش از مشك اذفر و دو چشمش از ياقوت سرخ است بر پشت آن قبه ‏اي از نور است كه برونش از درونش ديده شود و درونش از برونش. درون آن گذشت خداست و برونش رحمت خدا بر سر آن مخدره تاجى است از نور كه آن تاج هفتاد ركن دارد و هر ركنى مرصع به دُرّ و ياقوت است بدرخشد چنانچه اختر فروزان در افق آسمان بدرخشد و بر سمت راستش هفتاد هزار فرشته و بر چپش هفتاد هزار فرشته باشد و جبرئيل مهار آن ناقه را بگیرد و به بانگ بلند فرياد بكشد: «ديده بر هم نهيد تا فاطمه دختر محمد بگذرد.» در آن روز پيغمبر و رسول و نه صديق و شهيدى نماند جز آنكه همه ديده بر هم نهند تا حضرت مگر اينكه ديدگان خويشتن را مي‌بندد تا اينكه حضرت زهراء سلام الله عليها از صحراي محشر عبور نمايد.

 

درباره این واقعه که در محشر به خلایق امر شود که ديده بر هم نهيد تا حضرت زهرای اطهر(علیها السّلام) از محشر بگذرد در احادیث دیگر از جمله دو حدیث از امام علی بن موسی الرضا(علیه السّلام) نیز ذکر شده است:

أَخْبَرَنَا الشَّيْخُ الْإِمَامُ الْأَجَلُّ الْعَالِمُ الزَّاهِدُ الرَّاشِدُ أَمِينُ الدِّينِ ثِقَةُ الْإِسْلَامِ أَمِينُ الرُّؤَسَاءِ أَبُو عَلِيٍّ الْفَضْلُ بْنُ الْحَسَنِ الطَّبْرِسِيُّ أَطَالَ اللَّهُ بَقَاءَهُ فِي يَوْمِ‏ الْخَمِيسِ غُرَّةِ شَهْرِ اللَّهِ الْأَصَمِّ رَجَبٍ سَنَةَ تِسْعٍ وَ عِشْرِينَ وَ خَمْسِمِائَةٍ قَالَ أَخْبَرَنَا الشَّيْخُ الْإِمَامُ السَّعِيدُ الزَّاهِدُ أَبُو الْفَتْحِ عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الْكَرِيمِ بْنِ هَوَازِنَ الْقُشَيْرِيُّ أَدَامَ اللَّهُ عِزَّهُ قِرَاءَةً عَلَيْهِ دَاخِلَ الْقُبَّةِ الَّتِي فِيهَا قَبْرُ الرِّضَا (ع) غُرَّةَ شَهْرِ اللَّهِ الْمُبَارَكِ رَمَضَانَ سَنَةَ إِحْدَى وَ خَمْسِمِائَةٍ قَالَ حَدَّثَنِي الشَّيْخُ الْجَلِيلُ الْعَالِمُ أَبُو الْحَسَنِ عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الْحَاتِمِيُّ الزُّوزَنِيُّ قِرَاءَةً عَلَيْهِ سَنَةَ اثْنَتَيْنِ وَ خَمْسِينَ وَ أَرْبَعِمِائَةٍ قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو الْحَسَنِ أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ هَارُونَ الزُّوزَنِيُّ بِهَا قَالَ أَخْبَرَنَا أَبُو بَكْرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ حَفَدَةِ الْعَبَّاسِ بْنِ حَمْزَةَ النَّيْشَابُورِيِّ سَنَةَ سَبْعٍ وَ ثَلَاثِينَ وَ ثَلَاثِمِائَةٍ قَالَ حَدَّثَنَا أَبُو الْقَاسِمِ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَحْمَدَ بْنِ عَامِرٍ الطَّائِيُّ بِالْبَصْرَةِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي سَنَةَ سِتِّينَ وَ مِائَتَيْنِ قَالَ حَدَّثَنِي عَلِيُّ بْنُ مُوسَى الرِّضَا (ع) سَنَةَ أَرْبَعٍ وَ تِسْعِينَ وَ مِائَةٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ قَالَ‏حَدَّثَنِي أَبِي عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ (ع) قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ: إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَادَى مُنَادٍ يَا مَعْشَرَ الْخَلَائِقِ‏ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ  حَتَّى تَجُوزَ فَاطِمَةُ ابْنَةُ مُحَمَّدٍ.(11)

ابوعلی فضل بن حسن طبرسی با اسنادی از حضرت امام علی بن موسی الرضا(علیه السّلام) ایشان به نقل از پدران بزرگوارشان از حضرت امیرالمومنین(علیه السّلام) نقل فرمودند حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) فرمودند: چون قيامت بر پا گردد منادى ندا دهد: اى مردم چشمهاى خود را فرو بنديد تا فاطمه دختر رسول خدا(صلى اللَّه عليه و آله) بگذرد.(12)

 

فضایل و منزلت والای حضرت فاطمه(سلام الله علیها) آن چنان که در دنیا درک ناشدنی است در محشر نیز سرور بانوان عالم با جلال و عظمت خاصی در محشر حضور می یابند که از شنیدن آن چشمهای شیعیان روشن می گردد و دلهایشان آرام می گیرد.

 

پی نوشتها

(1) تفسير فرات الكوفي، صفحه 447 – 445 - بحار الأنوار، جلد ‏43، صفحه 227 – 225

(2) زندگانى حضرت زهرا عليها السلام، صفحه 858 – 855

‏(3) بحار الأنوار، جلد ‏43، صفحه 225- 224- تفسير فرات الكوفي، صفحه 444  

(4)زندگانى حضرت زهرا عليها السلام، صفحه 853- 852

(5) الأمالي، صفحه 18 – 17-  بحار الأنوار، جلد ‏43، صفحه220219-

(6) ترجمه الأمالي، صفحه 18- 17

(7) عيون أخبار الرضا عليه السلام،  جلد‏2، صفحه 30 - بحار الأنوار، جلد ‏43، صفحه 221

(8) ترجمه عيون أخبار الرضا عليه السلام، جلد ‏2، صفحه 20- 19

(9) مناقب آل أبي طالب عليهم السلام، جلد ‏3، صفحه 326 - بحار الأنوار، جلد ‏43، صفحه 224 – 223

(10) مناقب آل أبي طالب عليهم السلام، جلد ‏3، صفحه 327 – 326

(11) صحيفة الإمام الرضا عليه السلام، صفحه 63 - عيون أخبار الرضا عليه السلام، جلد ‏2، صفحه 33 32 – - بحار الأنوار، جلد ‏43، صفحه 220 - بحار الأنوار، جلد ‏43، صفحه 221 – 220

(12) ترجمه عيون أخبار الرضا عليه السلام، جلد‏ 2، صفحه 25

 

منابع

- الأمالي، محمد بن على ابن بابويه، ترجمه محمد باقر كمره‏اى،‏ تهران،‏ كتابچى،‏1376ش‏.

- الأمالي، محمد بن على‏ ابن بابويه، تهران‏، كتابچى‏، 1376 ش‏.

- بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، محمد باقر بن محمد تقى مجلسى، جلد 43، بيروت، دار إحياء التراث العربي، چاپ دوم، 1403ق.

- تفسير فرات الكوفى‏، ابوالقاسم فرات بن ابراهيم فرات كوفى ‏، تحقيق محمد كاظم محمودى، ‏تهران‏، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى‏، 1410 ق‏.

- زندگانى حضرت زهرا عليها السلام ( ترجمه جلد 43 بحار الأنوار)، محمد باقر بن محمد تقى مجلسى،  ترجمه روحانى، تهران، مهام، چاپ: اول، 1379 ش.

- صحيفة الإمام الرضا عليه السلام‏، حضرت على بن موسى، امام هشتم عليه السلام، ‏ محقق / مصحح: محمد مهدى نجف، مشهد، كنگره جهانى امام رضا عليه السلام‏، 1406 ق‏.

- عيون أخبار الرضا عليه السلام، محمد بن على ابن بابويه، 2جلد، تهران، جهان، چاپ: اول، 1378ق.

- عيون أخبار الرضا عليه السلام‏، محمد بن على‏ ابن بابويه، مترجم: حميد رضا مستفيد و على اكبر غفارى، تهران‏، صدوق‏،1372

- مناقب آل أبي طالب عليهم السلام (لابن شهرآشوب)، محمد بن على ابن شهر آشوب مازندرانى، 4جلد، قم، علامه، چاپ: اول، 1379 ق.

 

 

 

 

المرفقات

: فاطمه ابوحمزه