غدیریه العبدی الکوفی با ذکر فضایل حضرت امیرالمومنین(علیه السّلام)

 

غدیریه العبدی الکوفی با ذکر فضایل حضرت امیرالمومنین(علیه السّلام)

 

بلّغ سلاميَ قبراً بالغَرِيِّ حوى  

 

أوفى البَرِيَّةِ من عُجمٍ و من عَرَبِ‏  

درود مرا به مضجعی كه در نجف است و بهترين انسان از عجم و عرب را در برگرفته برسان.

 

و أجعلْ شِعارَكَ للَّهِ الخشوعَ بهِ  

 

و نادِ خيرَ وصيٍّ صِنْو خيرِ نبي‏  

شعارت را خشوع برای خدا قرار بده و وصى والا مقام و داماد بهترين پيغمبر را بخوان و بگو:

 

اسمع أبا حسنٍ إنَّ الأُلى عَدَلوا  

 

عن حُكْمك انقلبوا عن شرِّ مُنقَلَبِ‏  

اى ابا حسن، سخنانم را بشنو آنها كه از فرمانت سرپيچيدند و به بدترين وجهى روى از سوى تو برگرداندند.

 

ما بالُهمْ نكبوا نهجَ النجاة و قد  

 

وضَّحتَهُ و اقْتَفَوا نهجاً من العَطَبِ  

راستى آنها را چه شد كه از طريق نجاتى كه تو روشنگر آن بودى، برگشتند و به مسير نابودى فتادند؟

 

و كان عنها لهم في خُمّ مُزْدَجَرٌ  

 

لمّا رَقَى أحمدُ الهادي على قَتَبِ‏  

در غدیر خم آنگاه كه احمد هادی، بر جهاز شتران قرار گرفت آنان را از اين جهالتها باز داشت.

 

و قال و الناسُ من دانٍ إليه و من  

 

ثاوٍ لديه و من مُصْغٍ و مرْتَقِبِ‏  

و به مردمى كه در پيرامونش گرد آمده يا در خدمتش نشسته و به سخنانش گوش مى‏دادند و نگرانش بودند، فرمود:

 

قُمْ يا عليُّ فإنّي قدْ أُمرتُ بأنْ  

 

أُبلّغ الناس و التبليغُ أجدَرُ بي‏  

اى على برخيز كه من مأمور رساندن فرمان ولايت به مردم هستم و اين تبليغ براى من سزاوارتر و بهتر است.

 

إنّي نصبتُ عليّا هادياً عَلَماً  

 

بعدي و إنَّ عليّا خيرُ مُنتصَبِ‏  

آرى من على را به رهبرى پس از خود منصوب مي كنم و على بهترين جانشین من است.

 

فبايعوك و كلٌّ باسطٌ يدَهُ  

 

إليك من فوق قلبٍ عنكَ مُنقَلِبِ‏  

آنها با تو بيعت كردند و دست خود را به سوى تو گشودند ليكن در دل از تو روى گردان بودند.

 

عافُوك لا مانعٌ طَولًا و لا حَصِرٌ  

 

قولًا و لا لَهجٌ بالغِشِّ و الريَبِ‏  

ترا رها كردند بى ‏آنكه دست بخشش و عطايت كوتاه و گفتارت نارسا باشد و نه اينكه به دو رویى و نفاق شناخته شده باشى.

 

و كنتَ قُطْبَ رحى الإسلامِ دونَهمُ  

 

و لا تدور رحىً إلّا على قُطُبِ‏  

تو قطب سنگ آسياى اسلامى نه آنها و آسيا جز بر قطب نمى‏ گردد.

 

و لا تُماثِلُهمْ في الفضلِ مرتبةً  

 

و لا تُشابههُمْ في البيتِ و النَسَبِ‏  

در فضل و مرتبت همتاى آنان و در نسب و خاندان شباهتی به آنها نداری.

 

إن تلْحَظِ القِرْنَ و العَسَّالُ في يدِهِ  

 

يَظَلَّ مضطرباً في كفِّ مُضطربِ‏  

اگر به همآورد نيزه در دست بنگرى، نيزه و دستش به لرزه مى ‏افتد.

 

و إن هَزَزْتَ قناةً ظَلْتَ تُورِدُها  

 

وريدَ ممتنعٍ في الرَوع مُجتنبِ‏  

و چون خود نيزه بجنبانى آن را در رگ گردن رزمجوى دلير و گريز پاى مى ‏نشانى.

 

و لا تَسُلُّ حُساماً يومَ مَلحَمةٍ  

 

إلّا و تحجُبُه في رأسِ محتجبِ‏  

در روز نبرد، شمشير نمى ‏كشى مگر آنكه آن را در سر دارای كلاهخود دشمن فرود آوری.

 

 

كيومِ خيبرَ إذ لمْ يمتنعْ زُفَرٌ  

 

عن اليهودِ بغير الفَرِّ و الهرَبِ‏  

همچون روز خيبر كه هيچ نيرویی سپاه را از گريز قوم يهود ممانعت نكرد.

 

فأغضبَ المصطفى إذ جرَّ رايتَهُ  

 

على الثرى ناكِصاً يهوي على العَقِبِ‏  

و پيغمبر مصطفى چون از به خاك افتادن پرچم و هزيمت به خشم آمد؛

 

فقال إنّي سأُعطيها غداً لفتىً  

 

يُحِبُّهُ اللَّهُ و المبعوثُ مُنْتَجَبِ‏  

فرمودند: فردا پرچم را به جوانمرد برگزيده ‏اى مى ‏سپارم كه خدا و پيغمبر او را دوست‏ ‏دارند.

 

حتى غدوتَ بها جذلانَ تَحمِلُها  

 

تِلقاءَ أرعنَ من جَمْعِ العدى لَجِبِ  

تو در فرداى آن روز مسرور پرچم را به دوش كشيدى و با گروه انبوه و بی باک دشمن روبرو شدى.

 

جَمُّ الصلادمِ و البيضِ الصوارم و  

 

الزرق اللهاذِم و الماذيّ و اليَلَبِ  

شير مردانى با شمشيرهاى درخشان و سنانهاى برّان غرق در آهن و پولاد گرد آمده بودند.

 

فالأرضُ من لاحقيّاتٍ مُطَهَّمةٌ  

 

و المستظلُّ مَثارُ القَسْطَلِ الهَدِبِ‏  

زمين نبرد مملو از اسبهاى فربه بود و گرد و خاک آسمان را پوشانده بود.

 

و عارَض الجيش من نقعٍ بوارقه  

 

لمع الأسنَّةِ و الهنديّة القُضُبِ‏  

لشكر را غبارى چون ابر فراگرفته بود. برق درخشش سنانها و شمشيرهاى هندى نمایان بود.

 

أقدمتَ تضربُ صبراً تحتَهُ فغدا  

 

يُصَوِّبُ مُزْناً و لو أحجمتَ لم يُصِبِ‏  

و تو به آرامى به نبرد پرداختى تا اين ابر باريدن گرفت چه اگر پشت مى ‏كردى هرگز نمى ‏باريد.

 

غادرتَ فرسانَهُ من هاربٍ فَرِقٍ  

 

أو مُقعصٍ بدمِ الأوداجِ مُختضبِ‏  

دسته دسته سواران آنها را فراری دادی یا مانندی شیری که شکارش را می‌کُشد آنان را به خون گردنشان خضاب کردی.

 

لك المناقب يعيا الحاسبون بها  

 

عَدّا و يعجِزُ عنها كلُّ مُكتتِبِ‏  

تو را مناقبى است كه شمارندگان از شمردن و نويسندگان از نوشتن آن عاجز و ناتوان هستند.

 

كرجعةِالشمسِ إذرُمتَ الصلاةَ و قد  

 

راحَتْ تَوارى عن الأبصارِ بالحُجُبِ‏  

همچون «رد شمس» آنگاه كه نمازت را نخوانده بودى و آفتاب از ديدگان پنهان مى‏ شد.

 

رُدَّتْ عليك كأنّ الشُّهْبَ ما اتّضَحَتْ  

 

لناظرٍ و كأنّ الشمسَ لم تَغِبِ‏  

به خاطر تو چنان برگشت كه گوئى شهابى ندرخشيده و آفتابى غروب نكرده بود.

 

و في براءةَ أنباءٌ عجائبُها  

 

لم تُطوَ عن نازحٍ يوماً و مُقتربِ‏  

در سوره برائت نيز اخبارى است كه عجائب آن از ديدگان مردم دور و نزديك پنهان نمانده است.

 

و ليلةَ الغارِ لمّا بتَّ ممتلئاً  

 

أمْناً و غيرُك ملآنٌ من الرُعُبِ‏  

و شب هجرت و رفتن پيغمبر به غار ثور كه تو با كمال آسايش خفتى و ديگران مالامال ترس بودند.

 

ما أنتَ إلّا أخو الهادي و ناصرُهُ  

 

و مُظْهِرُ الحقِّ و المنعوتُ في الكُتُبِ‏  

آرى تو برادر پيغمبر رهبر و ياور او و مظهر حقى و در كتب آسمانى مورد ستايش قرار گرفته ‏اى.

 

و زوجُ بَضعتِهِ الزهراءِ يَكنُفُها  

 

دون الورى و أبو أبنائه النُّجُبِ‏  

تو همسر پاره تن پيغمبر و تنها نگهبان زهراء و پدر فرزندان نجيب او هستی.

 

من كلِّ مجتهدٍ في اللَّه مُعْتضِدٍ  

 

باللَّه معتقدٍ للَّهِ مُحتسبِ‏  

فرزندانى كه در راه خدا پر تلاش و کوشا هستند و از او يارى مى‏جويند و به وى معتقدند و براى او كار مى ‏كنند.

 

هادينَ للرُشدِ إن ليلُ الضَّلالِ دَجا  

 

كانوا لطارقهم أهدى من الشُهُبِ‏  

و چنان راهنمايانى هستند كه اگر شب تاريك گمراهى، سايه بر سرها گسترد شبروان را بهتر از هر كوكب و شهابى، رهبرى مي كنند.

 

لُقِّبتُ بالرفض لمّا إن منحتُهمُ  

 

وُدِّي و أحسنُ ما أُدعى به لقبي‏  

از آن روز كه مهر خود را به پاى آنان ريختم، مرا رافضى خواندند و اين لقب بهترين نام من است.

 

صلاة ذي العرشِ تَتْرى كلَّ آونةٍ  

 

على ابن فاطمةَ الكشّافِ للكُرَبِ‏  

درود خداى ذو العرش، پيوسته و هميشه بر روان فرزندان غمگسار فاطمه باد.

 

و ابنيه من هالكٍ بالسُمِّ مُخْتَرمٍ  

 

و من معفَّر خدٍّ في الثرى تَربِ‏  

آن دو فرزندى كه يكى به زهر كشنده مسموم شد و ديگرى با گونه خاك آلود به خاك سپرده شد.

 

و العابدِ الزاهد السجّاد يتبعُهُ  

 

و باقر العلم داني غايةِ الطَلَبِ‏  

و پس از وى عابد زاهد، امام سجاد است و آنگاه باقر العلمى كه به غايت طلب دست یافت.

 

 

و جعفرٌ و ابنه موسى و يتبعُهُ ال  

 

برُّ الرضا و الجواد العابد الدئبُ  

و حضرت امام جعفر و فرزندش حضرت امام موسى و پس از آن امام نيكوكارى چون حضرت امام رضا و حضرت  امام جواد عابد كوشا.

 

و العسكريَّينِ و المهديَّ قائمهمْ  

 

ذي الأمر لابس أثوابِ الهدى القُشُبِ  

و حضرت امامین عسكريين و مهدى كه قائم آنان و صاحب امرى است كه تشريف هدايت جدید در بر دارد.

 

مَنْ يملأُ الأرضَ عدلًا بعد ما مُلِئَتْ  

 

جوراً و يَقْمَعُ أهل الزَيْغِ و الشَّغبِ‏  

 زمين را پس از آنكه از ستم پر شده باشد از عدل و داد پر مى‏كند و گمرهان و بدكاران را برمى‏اندازد.

 

القائدُ البُهَمَ الشوسَ الكماة إلى  

 

حربِ الطغاة على قبِّ الكلا الشَّزِبِ  

پيشواى دليران بی باك و رزمجویی است كه به پيكار سركشان همچون براى كندن گياهان هرزه مى ‏روند.

 

أهلُ الهدى لا أُناسٌ باع بائعُهُمْ  

 

دينَ المُهَيمنِ بالدنيا و بالرُتبِ‏  

مردمى كه اهل هدايت هستند، نه آنهائى كه دين نيرومند خود را به دنيا و رتبه های دنیوی مى ‏فروشند.

 

لو أنّ أضغانهم في النارِ كامنةٌ  

 

لأغْنَتِ النار عن مُذْكٍ و محتطِبِ‏  

و اگر كينه‏ هاى آنان را در آتش بريزند دوزخ از هيزم و آتشگيره بى ‏نياز شود.

 

يا صاحبَ الكوثر الرقراقِ زاخرةً  

 

ذُدِ النواصِبَ عن سَلساله العَذِبِ‏  

اى صاحب حوض كوثر زلال و لبریز كه دشمنان را از شربت گواراى آن باز مى ‏دارى.

 

صَحِبْتُ حبّكَ و التقوى و قد كَثُرَتْ  

 

ليَ الصحابُ فكانا خيرَ مُصْطَحِبِ‏  

من مهر تو و تقوا را به يارى خود برگزيدم و با آنكه دوستان بسيارى دارم، اما  مهر تو و تقوا بهترين دوستان من هستند.

 

 

 

قصیده العبدی الکوفی، الغدير فى الكتاب و السنه و الادب، جلد‏2، صفحه 413 - 410

 

پیوست ها